De eerste nachtangst…
Onze oudste zoon (nu bijna 7 jaar) was circa 3,5 / 4 jaar oud toen wij voor het eerst werden geconfronteerd met het fenomeen “nachtangsten”. Wij (mijn man en ik) wilden net naar bed gaan toen L. schreeuwend en huilend rechtop in bed zat. Hij was compleet in paniek, badend in het zweet. We probeerde hem te troosten, te vragen wat er aan de hand was, maar echt contact maken lukte niet. Hij keek ons wel aan maar het leek meer alsof hij door ons heen keek dan dat er echt contact gemaakt kon worden. Na circa 15 minuten werd hij wat rustiger en viel hij weer in slaap. ”misschien had hij een nachtmerrie” zeiden we nog tegen elkaar. Echter, in de periode erna gebeurde dit steeds vaker en de volgende ochtend wist L. zelf niks van wat er ‘s avonds gebeurd was.

Er ontstaat een patroon
Eigenlijk was het elke keer een beetje hetzelfde. Vaak zaten wij beneden op de bank en konden we er bijna de klok op gelijk zetten dat ergens tussen 21:30 en 22:30 uur, als de nachtangst kwam, deze ook daadwerkelijk kwam. Elke keer is L. in complete paniek, schreeuwt, huilt en praat hij en regelmatig komt hij, in de paniek van de nachtangst, ook naar ons toe lopen vanuit zijn bed. Als je hem wilt troosten duwt hij je weg en lijkt de paniek nog erger te worden. Negen van de tien keer is hij mama kwijt of zit hij in iets dat heel hard gaat en dat moet stoppen. Na wat rondzoeken op internet werd het voor ons duidelijk: L. heeft nachtangsten…



Erfelijke factor & adviezen.
Prompt kreeg ons jongste zoontje in de zomervakantie van 2018, tijdens een verblijf in een vakantiehuisje (Hij was toen 1,5 jaar), ook bijna elke avond exact dezelfde klachten. Echter, bij hem duurde de nachtangsten langer, soms wel bijna 30 minuten. Gelukkig herkende wij dit direct van L.
Overigens is het voor ons jongste zoontje qua nachtangsten bij deze vakantie gebleven. Nadat wij de nachtangsten bespreekbaar maakte binnen de familie kregen wij te horen dat mijn man als klein jongetje ook zeer regelmatig nachtangsten had. Hij werd in zijn nachtangsten standaard achterna gezeten door de grote houten tonnen van het computerspelletje “Donkey Kong”.

In het begin hebben wij zoveel adviezen van vrienden en internet geprobeerd. Onder andere: tijdens een nachtangst L. proberen te laten plassen zodat hij wakker zou worden, we hebben hem geprobeerd te troosten, na het avondeten geen tv laten kijken om prikkels te beperken, een half uur voordat de nachtangsten meestal komen hem heel kort wakker maken (wat overigens averechts werkte). Niets hielp: de nachtangsten kwamen met periodes, soms dagelijks, soms een enkele dag, dan waren ze weer een paar weken weg, om vervolgens weer dagelijks terug te komen.

Wat zijn nachtangsten?
Nachtangsten worden ook wel pavor nocturnus, night terrors of nachtelijke terreur genoemd. Waardoor de nachtangst ontstaat is niet bekend. Erfelijke aanleg lijkt een rol te spelen. Vermoedelijk is een deel van de hersenen nog in slaaptoestand, terwijl het andere deel in waaktoestand (en dus wakker) is. Het wakkere deel is het deel waar geluiden en woorden gemaakt worden, waardoor het kind tijdens een aanval bewegingen kan maken en kan huilen. Het slapende deel is het deel waarmee kinderen horen, voelen en informatie opslaan. Vandaar ook dat het kind niet op jou reageert tijdens een nachtangst en zich zelfs de hele nachtangst niet kan herinneren. In tegenstelling tot een nachtmerrie waarbij je je kindje wel kan troosten en geruststellen. Hij/zij weet vaak dan ook nog wel wat hij/zij heeft gedroomd.



Nachtangsten komen voor tijdens de non- REM slaap (vooral in het begin of midden in de nacht), vaak rond het hetzelfde tijdstip. Nachtangsten ontstaan wanneer een deel van de hersenen uit de diepe slaap gewekt wordt terwijl het andere deel van de hersenen in slaaptoestand blijft.
Gedurende de nacht maken mensen (tijdens het slapen) een aantal verschillende slaapcycli door. We gaan dan bijvoorbeeld van een diepe slaap naar een lichte slaap en andersom. Voordat je overgaat naar de volgende cyclus waarin je weer diep gaat slapen, slaap je eerst iets minder vast. Wanneer deze overgang niet helemaal soepel verloopt, kan er een nachtangst ontstaan.

Op internet vind je veel adviezen over nachtangsten. Onder andere:
* zorg voor een rustige, veilige slaapomgeving waarbij een kindje zich niet kan bezeren als hij/zij last heeft van een nachtangst;
* voorkom veel prikkels voor het slapen gaan;
* zorg voor een avondritueel;
* maak je kindje niet wakker tijdens een nachtangst maar blijf bij hem/haar en zorg dat hij/zij zich niet kan bezeren;
* maak een kindje dat frequent last heeft van nachtangsten, ongeveer een kwartier voor het tijdstip waarop de nachtangst vaak begint, even wakker om de nachtangst te voorkomen.

Wat voor jouw kindje werkt is uitproberen. Al vanaf dat L. heel klein is hebben wij hetzelfde avondritueel. Er wordt gedoucht/gebadderd, tanden gepoetst, we lezen samen een boekje, we kriebelen nog even op zijn rug en na een nachtkus gaat hij rustig slapen. Zijn kamer is rustig ingericht en het licht op de gang laten wij, op zijn verzoek, aan totdat hij slaapt. Kortom; hier viel vrij weinig aan te veranderen. De avonden zijn al heel rustig en er is ook al sprake van een avondritueel. L. gaat standaard rond 19:00/19:30 uur naar bed.

Verzwaringsdekens
Op een gegeven moment had ik het met een vriendin over verzwaringsdekens. Zij wilde er erg graag eentje hebben voor haarzelf en haar zoontje. Mijn vriendin was bijna jarig en ik dacht; ik maak die verzwaringsdeken voor jou. Voordat ik hieraan begon heb ik mij eerst verdiept in de werking van een verzwaringsdeken. Hoe meer ik hierover las, hoe meer ik het idee kreeg om ook een verzwaringsdeken voor L. te gaan maken. Mijn hoop was dat L. door de verzwaringsdeken dieper zou gaan slapen waardoor er wellicht minder kans op een nachtangst zou zijn. Het was natuurlijk het proberen waard! Ik heb L. zelf de stof laten kiezen in de stoffenwinkel. Hij koos voor een stof met allemaal soorten voertuigen erop. Autootjes, vrachtwagens, noem maar op. Hartstikke leuk.



Na wederom een periode van bijna dagelijkse nachtangsten, slaapt L. sinds half oktober elke nacht onder zijn verzwaringsdeken. De deken is gemaakt van 100% katoenstof en ik heb voor 6 kilo vulling gekozen. L. reageerde de eerste avond niet heel enthousiast op de deken. Waarom moest hij een deken over zijn normale deken? De deken is ook zwaar waardoor bewegen wat lastiger is. Echter, de dagen erna werd het eigenlijk niet meer dan normaal voor hem en inmiddels vindt hij de deken zelfs lekker slapen.

Hoe gaat het nu met nachtangsten?
De grote vraag is nu natuurlijk; hoe gaat het met de nachtangsten?
In de afgelopen vier maanden heeft L. welgeteld maar twee keer een nachtangst gehad. De eerste avond kwam hij in paniek naar ons toelopen, maar eenmaal bij ons ging hij direct verder met slapen. Alles bij elkaar heeft de nachtangst misschien 3 minuten geduurd (in plaats van de “gebruikelijke” circa 15 minuten). De tweede keer was vorige week, drie avonden achter elkaar. Twee avonden werd hij wel in paniek wakker maar was hij heel snel weer rustig en een avond was er wel echt paniek en duurde het ook bijna 20 minuten. Nu moet ik erbij zeggen dat L. zich die week ook vreselijk bezig heeft gehouden met een tandje dat heel erg los zat maar er niet uit wilde (hij is aan het wisselen). Dit zou heel goed meegespeeld kunnen hebben in zijn onrust want nadat de tand er (eindelijk) uit was, was de rust ook weer wedergekeerd.

Wij merken dat L. over het algemeen veel rustiger slaapt. Hij woelt aanzienlijk minder in bed en lijkt ‘s avonds ook dieper te slapen. Ook in de ontzettend spannende tijd/periode voor kinderen (denk aan Sint Maarten, Sinterklaas, Kerstdagen, weer niet naar school mogen i.v.m. de Coronamaatregelen) had L. geen nachtangsten. Ondanks dat dit voorheen juist een periode was geweest waarin de nachtangsten vaker zouden kunnen komen.



De tijd zal het leren of L. weer (vaker) nachtangsten zal gaan krijgen. Dat L. al ruim vier maanden zo weinig nachtangsten heeft gehad, is eigenlijk echt al een unicum. Voor ons is dit des te meer een reden om de verzwaringsdeken te blijven gebruiken. Tevens heeft L. uit zichzelf aangegeven dat hij graag een iets zwaardere deken zou willen dus hij mag nieuwe stoffen uitzoeken en dan krijgt hij een deken met 8 kg vulling.

Heb je naar aanleiding van het lezen van deze blog vragen/opmerkingen of wellicht heeft jouw kindje ook last van nachtangsten? Neem gerust contact met mij op.

Wil jij ook graag een verzwaringsdeken voor jezelf, je kind of iemand anders? Klik dan hier om jouw verzwaringsdeken samen te stellen en te bestellen.

Liefs, Nathalie

Literatuur:
www.kinderneurologie.eu